Taras drewniany to wspaniałe rozszerzenie przestrzeni mieszkalnej, które pozwala cieszyć się naturą bez wychodzenia z domu. Jednak jego trwałość, bezpieczeństwo i estetyka w dużej mierze zależą od niewidocznego, ale kluczowego elementu – konstrukcji nośnej z legarów. Prawidłowo dobrane i zamontowane legary stanowią fundament udanego tarasu, który będzie służył przez lata. W tym artykule dowiesz się, jakie legary wybrać pod taras drewniany, jak określić ich odpowiednie wymiary i rozstaw oraz jak prawidłowo je zamontować. Niezależnie od tego, czy planujesz budowę tarasu samodzielnie, czy chcesz lepiej zrozumieć proces przed zatrudnieniem specjalisty, te wskazówki pomogą Ci uniknąć kosztownych błędów i cieszyć się pięknym, trwałym tarasem.
Rodzaje legarów do tarasu drewnianego
Wybór odpowiedniego materiału na legary to pierwsza kluczowa decyzja podczas planowania tarasu. Każdy rodzaj legarów ma swoje zalety i ograniczenia, które warto poznać przed dokonaniem zakupu.
Legary drewniane
Drewno to tradycyjny i nadal bardzo popularny materiał na legary. Przy wyborze legarów drewnianych szczególną uwagę należy zwrócić na gatunek drewna i jego impregnację.
Do konstrukcji tarasów najlepiej sprawdzają się gatunki drewna o wysokiej naturalnej odporności na wilgoć i szkodniki, takie jak modrzew syberyjski, sosna skandynawska czy egzotyczne gatunki jak bangkirai lub massaranduba. Niezależnie od wybranego gatunku, drewno na legary powinno być odpowiednio wysuszone (wilgotność 15-18%) i zaimpregnowane ciśnieniowo.
Legary z drewna iglastego impregnowanego ciśnieniowo w klasie 4 (do kontaktu z gruntem) mogą wytrzymać nawet 25 lat, mimo bezpośredniego narażenia na wilgoć.
Zaletą legarów drewnianych jest przede wszystkim łatwość obróbki i naturalny charakter, jednak wymagają one regularnej konserwacji i mogą z czasem ulegać odkształceniom pod wpływem zmiennych warunków atmosferycznych.
Legary aluminiowe i stalowe
Legary metalowe stanowią nowoczesną alternatywę dla tradycyjnych rozwiązań drewnianych. Aluminiowe profile charakteryzują się wyjątkową trwałością, odpornością na korozję i stabilnością wymiarową. Nie ulegają odkształceniom pod wpływem wilgoci i zmian temperatury, co zapewnia idealnie równą powierzchnię tarasu przez cały okres użytkowania.
Legary stalowe są jeszcze bardziej wytrzymałe, ale wymagają odpowiedniego zabezpieczenia antykorozyjnego. Na rynku dostępne są specjalne profile stalowe ocynkowane lub malowane proszkowo, dedykowane do zastosowań zewnętrznych.
Główną zaletą legarów metalowych jest ich długowieczność i stabilność, natomiast wadą – wyższy koszt początkowy i trudniejsza obróbka, wymagająca specjalistycznych narzędzi.
Legary kompozytowe
Legary kompozytowe produkowane są z mieszanki tworzyw sztucznych i włókien drzewnych. Stanowią idealne uzupełnienie dla desek tarasowych z kompozytu, tworząc spójny system.
Ich główne zalety to odporność na wilgoć, pleśń i szkodniki oraz stabilność wymiarowa. Nie wymagają impregnacji ani malowania, a ich montaż jest stosunkowo prosty. Warto jednak pamiętać, że legary kompozytowe mają mniejszą wytrzymałość mechaniczną niż drewniane czy metalowe, co wymaga gęstszego rozstawu podpór.
Jak dobrać odpowiednie wymiary legarów
Właściwy dobór wymiarów legarów ma kluczowe znaczenie dla stabilności i trwałości tarasu. Dwa najważniejsze parametry to przekrój legarów oraz ich rozstaw.
Przekrój legarów powinien być dostosowany do obciążeń, jakim będzie poddawany taras, oraz do rozstawu podpór. Dla standardowych tarasów domowych najczęściej stosuje się legary drewniane o przekroju 40×60 mm lub 45×70 mm. Przy większych obciążeniach lub szerszych rozstawach podpór warto rozważyć legary o przekroju 60×90 mm lub nawet 70×140 mm.
Rozstaw legarów to jeden z najważniejszych parametrów technicznych, który wpływa bezpośrednio na stabilność i trwałość tarasu. Zbyt duży rozstaw może prowadzić do uginania się desek, a nawet ich pękania pod obciążeniem.
Optymalny rozstaw legarów zależy przede wszystkim od grubości i rodzaju desek tarasowych:
- Dla desek drewnianych o grubości 19-21 mm zalecany rozstaw to 35-40 cm
- Dla desek drewnianych o grubości 24-25 mm można zastosować rozstaw 40-45 cm
- Dla desek kompozytowych rozstaw powinien być mniejszy, zazwyczaj 30-35 cm
Warto pamiętać, że przy układaniu desek pod kątem (np. ukośnie lub w jodełkę) rozstaw legarów powinien być zmniejszony o około 10-15% w stosunku do wartości standardowych.
Przy projektowaniu konstrukcji tarasu warto uwzględnić dodatkowe legary w miejscach szczególnie obciążonych, np. pod ciężkimi meblami, donicami czy jacuzzi.
Przygotowanie podłoża pod konstrukcję tarasu
Zanim przystąpisz do montażu legarów, konieczne jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Sposób przygotowania zależy od rodzaju powierzchni, na której będzie wznoszony taras.
Na podłożu betonowym (płyta, wylewka, fundament) montaż legarów jest stosunkowo prosty. Kluczowe jest zapewnienie niewielkiego spadku (około 1-2%) dla odprowadzania wody deszczowej. Legary nie powinny leżeć bezpośrednio na betonie – należy zastosować gumowe lub elastomerowe podkładki dystansowe, które zapewnią wentylację i ochronę przed wilgocią.
W przypadku montażu tarasu na gruncie konieczne jest wykonanie stabilnych punktów podparcia. Najczęściej stosuje się betonowe bloczki lub słupki fundamentowe, umieszczone na zagęszczonym żwirze. Głębokość posadowienia powinna sięgać poniżej strefy przemarzania gruntu (około 80-120 cm, zależnie od regionu).
Niezależnie od rodzaju podłoża, kluczowe jest zapewnienie skutecznego odprowadzania wody spod konstrukcji tarasu. Warto rozważyć ułożenie geowłókniny i warstwy drenażowej z grubego żwiru, zwłaszcza na gruncie o słabej przepuszczalności. Dobry drenaż zapobiega gromadzeniu się wody pod tarasem, co znacząco przedłuża żywotność całej konstrukcji.
Montaż legarów krok po kroku
Prawidłowy montaż legarów wymaga dokładności i przestrzegania kilku kluczowych zasad. Oto jak przeprowadzić ten proces krok po kroku:
Po pierwsze, przygotuj niezbędne narzędzia: poziomicę (najlepiej laserową), piłę do drewna, wiertarkę z wiertłami do drewna i betonu, wkrętarkę, taśmę mierniczą, ołówek stolarski oraz odpowiednie wkręty i kołki rozporowe.
Rozpocznij od wyznaczenia poziomu tarasu, pamiętając o konieczności zachowania minimalnego spadku 1-2% dla odprowadzania wody. Następnie rozmieść punkty podparcia legarów zgodnie z wcześniej ustalonym planem.
Przy montażu na podłożu betonowym legary można mocować na kilka sposobów:
- Bezpośrednio do betonu za pomocą kołków rozporowych i stalowych kątowników
- Na regulowanych wspornikach tarasowych, które umożliwiają precyzyjne wypoziomowanie
- Na gumowych podkładkach dystansowych, przyklejonych do podłoża i legarów
Przy montażu na gruncie legary umieszcza się na wcześniej przygotowanych bloczkach lub słupkach betonowych. Warto zabezpieczyć miejsca styku drewna z betonem papą lub specjalną folią izolacyjną, co znacząco zwiększy trwałość konstrukcji.
Pamiętaj o zachowaniu dylatacji – szczelin o szerokości 5-10 mm między legarami a ścianami budynku oraz innymi stałymi elementami. Pozwoli to na naturalne ruchy drewna pod wpływem zmian temperatury i wilgotności.
Przy łączeniu legarów na długości należy pamiętać, że miejsce łączenia zawsze powinno znajdować się nad punktem podparcia. Legary można łączyć na styk z zastosowaniem łączników stalowych lub na zakładkę o długości minimum 20 cm.
Po zamontowaniu wszystkich legarów sprawdź jeszcze raz ich wypoziomowanie i stabilność. Korekty poziomu możesz dokonać stosując drewniane kliny lub podkładki regulacyjne. Upewnij się, że cała konstrukcja jest solidna i nie „pracuje” pod naciskiem.
Typowe błędy i ich unikanie
Budując taras drewniany, warto uczyć się na cudzych błędach. Oto najczęstsze problemy związane z legarami i sposoby ich unikania:
Jednym z najpoważniejszych błędów jest zbyt duży rozstaw legarów, co prowadzi do uginania się i pękania desek tarasowych. Zawsze stosuj się do zaleceń producenta desek odnośnie maksymalnego rozstawu podpór i w razie wątpliwości wybierz rozstaw mniejszy niż większy.
Drugim częstym problemem jest niewystarczająca impregnacja legarów drewnianych. Nawet jeśli zakupisz drewno impregnowane ciśnieniowo, warto dodatkowo zabezpieczyć miejsca cięć i nawiertów specjalnym impregnatem do drewna konstrukcyjnego.
Brak odpowiedniej wentylacji pod tarasem to kolejny poważny błąd. Legary nie powinny leżeć bezpośrednio na podłożu – zastosuj podkładki dystansowe lub wsporniki, które zapewnią cyrkulację powietrza i odprowadzanie wilgoci.
Niedostateczne zabezpieczenie przed wilgocią prowadzi do szybkiej degradacji konstrukcji. Stosuj izolację przeciwwilgociową między legarami a podłożem, szczególnie betonowym. Unikaj także sytuacji, w których woda może gromadzić się w zagłębieniach konstrukcji lub przy styku z gruntem.
Regularna kontrola i konserwacja konstrukcji legarowej może znacząco przedłużyć żywotność tarasu. Warto co najmniej raz w roku dokładnie sprawdzić stan legarów, szczególnie w miejscach narażonych na gromadzenie się wilgoci.
Odpowiednie legary i ich prawidłowy montaż to fundament trwałego i bezpiecznego tarasu drewnianego. Wybierając materiał, zwróć uwagę na jego odporność na warunki atmosferyczne, stabilność wymiarową i łatwość montażu. Pamiętaj o właściwym rozstawie legarów, dostosowanym do grubości i rodzaju desek tarasowych. Zadbaj o skuteczne odprowadzanie wody i wentylację pod tarasem.
Dobrze zaprojektowana i wykonana konstrukcja legarowa zapewni Ci wiele lat bezproblemowego użytkowania tarasu, a Ty będziesz mógł skupić się wyłącznie na relaksie i przyjemnościach płynących z posiadania własnej przestrzeni na świeżym powietrzu.